Slakkeninvasie

Om wat meer te gaan bewegen heb ik mezelf het doel gesteld om (bijna) elke dag 10 000 stappen te zetten. Ik heb daarbij hulp van onze oudste die me elke dag even vraagt hoe het nu staat met de hoeveelheid stappen, en dan rekent hij mij wel even voor hoeveel ik er nog bij moet zetten om het gewenste aantal bij elkaar te krijgen.

Op deze manier zijn we al heel wat wezen wandelen in de omgeving en hebben we telkens weer nieuwe wegen ontdekt. Bovendien is er onderweg ook erg veel te zien. Wij wonen middenin een bosrijk gebied met links de Scheeken, rechts de Dommel en daartussenin uitgestrekte landerijen, zandweggetjes en boomkwekerijen.
Zo hebben we op onze tochtjes al veel mooie dingen gezien. Een buizerd die het aan de stok had met een groep kauwtjes, weer een andere roofvogel die rustig op een paal om zich heen zat te kijken op zoek naar een prooi, vele kleurrijke vlinders, bloemen, torretjes en tientallen kwakende kikkers in een sloot. Maar ook slakken, heel veel slakken. Lange bruine naaktslakken, maar ook huisjesslakken in allerlei kleuren.
Een pad was er zelfs mee bezaaid, de kinderen moesten gewoon afstappen van hun fietsjes (oja, ik had er nog niet bij verteld dat zij achter mij aan fietsten, niks wandelen voor hun. 'Ik vind fietsen veel leuker mama! Loop jij maar voorop!")
In een poging om al deze slijmerige vriendjes te tellen, waren we al snel te tel kwijt geraakt, maar ik kan je verzekeren dat het er wel honderden waren! En waar je ook keek, op het zandpad of het fietspad, overal zag je ze kruipen.

De slakken waar we het in dit verhaal over hebben zijn de landbewonende slakken. Deze weekdieren bestaan voor het grootste gedeelte uit water. Om voort te bewegen produceren de slakken een soort slijm waardoor ze makkelijk hun weg kunnen vervolgen. Leuk om te weten is dat ze voor verticale bewegingen een andere soort slijm gebruiken, waarbij ze meer houvast hebben aan het oppervlak, dan bij horizontale bewegingen.
Slakken zijn erg gevoelig voor het vochtgehalte in de lucht, maar ook voor weersinvloeden zoals temperatuur, lichtintensiteit en het zoutgehalte. Hierdoor zie je de meeste slakken ook vooral bij vochtig weer, regen en in de vroege ochtend of de avond tevoorschijn komen. Dat verklaart ook meteen de grote aantallen van dit jaar.

Wist je dat de naaktslak vroeger ook ooit een huisje van kalk en hoornachtige stoffen heeft gehad? Deze zijn echter door de eeuwen heen verkleind, en nu enkel nog inwendig aanwezig. Het weekdier heeft zich geheel aangepast aan een leven zonder huis.

Nou kunnen al die slakken eigenlijk helemaal niet zoveel kwaad als ze in de berm zitten, en ook in de tuin heb ik er weinig last van en tel ik er dagelijks enkele tientallen. De meeste landbewonende slakken eten planten, aas, paddestoelen en schimmels en er zijn zelfs naaktslakken die hun soortgenoten opeten. De slak kent ook veel vijanden, waarvan de bekendste toch wel de vogel is, vooral de lijster laat soms hele kerkhoven van slakkenhuisjes achter. Ook de egel, sommige slangen en hagedissen, een aantal insectenlarven, zoals die van loopkevers, maar ook kikkers, duizendpoten en padden lusten graag een slakje. Deze dieren hebben zich er in gespecialiseerd om de stevige kalkhuisjes open te breken.

En als we het hebben over genderneutraliteit, nou daarin zijn de slakken ons ver vooruit. Een slak is namelijk zowel mannelijk als vrouwelijk van geslacht, hermafrodiet. Na de paring zijn beide slakken bevrucht. Een enkele soort kan zelfs zichzelf bevruchten, maar omdat er dan geen uitwisseling van genen plaatsvindt, geven ze toch de voorkeur aan paren met een partner.

Slakken in deze grote aantallen, zoals ik ze dit jaar aantref, doen me toch elke keer weer denken aan een zomer in de jaren 80, toen ik met mijn ouders op vakantie was in Friesland, en we vanwege de aanhoudende regen besloten om de vakantie in te korten. Dat jaar waren er ook uitzonderlijk veel slakken. De weg voor de boerderij waar wij verbleven zat er vol mee, en het was voor mijn broer en ik telkens weer een uitdaging om ze allemaal te tellen. Het waren dat jaar vooral veel dikke naaktslakken die over de weg terug de berm in kropen. Er viel dat jaar dan ook overvloedig veel regen. Misschien zegt het grote aantal slakken dit jaar ook wel iets over de komende zomer, maar voor hetzelfde geld is het enkel een indicatie voor het weer op dit moment. We wachten het af en glibberen gewoon nog even gezellig verder.